جلسه نهم – طراحی شبکه فاضلاب بهداشتی

دوستان عزیز و مهندسین عمران گرامی
در جلسه نهم و در امتداد مبحث جمع‌آوری فاضلاب‌ها، به فاضلاب‌های بهداشتی یا Sanitary Sewer System می‌پردازیم. این فاضلاب در ساختمان‌های غیر صنعتی NIB: Non-Industrial Buildings و محل کار یا استراحت پرسنل و توسط افراد ساکن تولید می‌شود. فاضلاب بهداشتی به‌صورت نسبتی از آب شرب برآورد می‌شود. این شبکه، یک سیستم پساب ثقلی در لوله‌های نیمه‌پر و تابع فرمول مانینگ می‌باشد.

هدف از این جلسه، بررسی ضوابط و مقررات ملی در خصوص نحوه طراحی شبکه فاضلاب بهداشتی است. از سوی دیگر، لازم است که بدانیم، استاندارد نفت ایران یا IPS: Iranian Petroleum Standard برای فاضلاب بهداشتی چه محدودیت‌هایی تعریف کرده است. سپس به بررسی نقشه‌های تیپیکال موجود می‌پردازیم.

ابتدا بر اساس تعداد افراد ساکن و سرانه آب مصرفی روزانه، آب آشامیدنی موردنیاز برآورد می‌شود. پس از برآورد آب آشامیدنی لازم برای سیستم‌های بهداشتی واقع در ساختمان‌های غیر صنعتی، ضرایب حداقل و حداکثر دبی برای مدل‌سازی نوسان میزان تبدیل آب آشامیدنی به فاضلاب بهداشتی محاسبه می‌شوند. حال، فاضلاب بهداشتی ناشی از این آب ورودی به دست می‌آید.

متناسب با تعداد نفرات ساکن، ابعاد سپتیک تانک طراحی می‌شود. سؤال بعدی، انتخاب نوع شبکه برای جمع‌آوری فاضلاب بهداشتی است. معمولاً یک شیب معقولی برای لوله حدس زده می‌شود. پس‌ازآن با فرمول مانینگ، مقدار دبی فاضلاب بهداشتی در لوله‌ها و سرعت جریان تعیین خواهد شد. حداکثر و حداقل سرعت در لوله‌ها، حداقل و حداکثر سایز لوله‌ها، شیب لوله و تمام موارد فنی هیدرولیکی باید مطابق استانداردها کنترل شوند.

همچنین چک‌لیست‌های ورودی و خروجی اطلاعات، به‌اضافه معیارهای فنی، به‌اضافه چند کاتالوگ مربوط به لوله پرکاربرد، مباحث ویژه طراحی شبکه فاضلاب بهداشتی هستند که در این جلسه نهم برای شما توضیح داده خواهند شد.

علاوه از این مباحث، لازم است که بدانیم منهول‌ها در چه فاصله‌ای از هم قرار می‌گیرند. نقشه تیپ منهول‌های مربوط به فاضلاب بهداشتی متفاوت از پساب صنعتی است. درنهایت شما نیاز خواهید داشت که بدانید که این فاضلاب بهداشتی، در کدام نقطه تخلیه می‌شود؟

معیارهای طراحی شبکه فاضلاب بهداشتی با فاضلاب صنعتی چه فرقی دارد؟ مقررات ملی و نشریات سازمان برنامه‌وبودجه چه توصیه‌هایی را در خصوص این شبکه دارد و بر همین اساس، انواع شبکه‌های فاضلاب را خواهیم شناخت. Vent و clean out را بررسی خواهیم کرد.

در این جلسه، مباحث مکانیک سیالات و هیدرولیک را مرور خواهیم کرد تا اصول حرکت آب در لوله‌ها را باهم بررسی خواهیم کرد. فرمول‌های مانینگ و فرود را به‌تفصیل بررسی خواهیم کرد و جلسه نهم را با تعریف پروژه ششم، به اتمام می‌رسانیم.

در پروژه ششم از شما خواسته می‌شود که برای یک مجتمع کوچک، شبکه فاضلاب بهداشتی را طراحی کنید:

• چه مقدار آب شرب می‌خواهد؟
• چه مقدار فاضلاب بهداشتی تولید خواهد داشت؟
• یک سپتیک تانک برای آن طراحی کنید.
• شبکه خطوط لوله را سایز کنید.

اگر طراحی شبکه فاضلاب بهداشتی برای شما جذاب است، فرصت شرکت در سومین دوره جامع طراحی سیویل مجتمع‌های صنعتی و نفتی را از دست ندهید و به لینک زیر، مراجعه کنید.

درصورتی‌که سؤالی راجع به طراحی شبکه فاضلاب بهداشتی دارید، لطفاً در بخش کامنت‌ها، اعلام کنید.

موفق و پیروز باشید